Thursday, April 12, 2012

Kertas 2- Bahasa Iban (PMR)

Bagi A: Meretika Teks Prosa
Bacha enggau silik teks karang di baruh tu. Udah nya saut semua tanya ti nangkan nya ngena ayat penuh.

Kuntau: Main Asal Iban
 Kati nemu enda leka jaku ‘kuntau’? Nama ke dikumbai orang kuntau?Kuntau tu siti ari main asal kitai Iban. Kuntau tu siti ari pengelandik nyaga pengelikun tubuh diri ari serang orang ke jai. Ia mega siti chara ke manah nyaga pengerai tubuh enggau pemintar runding.

            Ke maya hari tu jarang kitai meda orang bekuntau. Enti bisi, iya dibantai maya bisi pengerami. Ba pengerami Gawai, orang suah diperindang enggau kuntau kelimpah ari main asal bukai baka ngajat. Endang timpang kuntau tu enti iya enda diserimbai enggau tabuh ti ngena perengka baka tawak, bebendai, engkerumung enggau gendang. Kebuah pia, tiun tabuh nya nyadika peransang orang ke bekuntau. Tu ngujungka orang ti bekuntau tau gagit agi ati ngerenekka bungai kuntau iya enggau naka pemanah-manah.

            Baka ni chara bekuntau tu? Sebedau belajar bekuntau, dia dulu nyediaka kelang tauka palan ti numbas iya pemesai. Kelang tu amat iya enda jauh ari rumah tang jarang digaga tekelalu ayan dipeda orang. Kebuah pia, maya belajar orang bukai ke ukai nembiak enda ulih meda.

            Kuntau Iban tu diajar siku pengajar ti digela Guru. Iya tu orang ti landik sereta ngembuan mayuh macham bungai kuntau. Apin berengkah belajar, dia bala nembiak guru nya tadi dulu berunsut ngena ubat ke dikumbai pelampas. Nyadi pelampas tu digaga ari buah nyiur puda ti diengkah dalam mangkuk lalu disampi. Kelimpah ari nya, tiap-tiap sida ke belajar kuntau mai buah limau sigi siku. Tu dikena nitik mata sida ngambika lansik lebuh belajar. Nyadi pengawa ke betitikka mata ngena ai limau tu dikereja tiap-tiap kali sida datai sebedau belajar dalam kandang tiga minggu.

            Nyadi pelajar keterubah diajar guru ngagai nembiak iya nya belajar nusun langkah enggau nanam kuda ti lebuh maya belaban tauka bebukut. Udah nya, baru sida diajar bunga kuntau ti bendar nitihka guru dalam kandang dua tauka tiga minggu. Sida mega diajar muai tumbuk, diajar nyilat enggau numbuk. Udah tembu penau nya diajar guru, sida lalu diajar lapis. Lapis tu iya nya jalai ngalahka silat tauka buai munsuh. Udah sida pandai ngelapis, dia guru lalu ngajar sida megai senyata baka keris enggau kayu.

            Enti sema guru udah puas ati meda pengelandik peranak iya bekuntau, dia iya ngatur pengawa ti dikumbai tamat. Dalam pengawa tu dia tiap-tiap iku sida mai manuk. Manuk tu tadi lalu disayat ba tengah kelang. Enti sema manuk ti disayat nya mati jauh ngejangka lubang ti digaga ba tengah kelang, reti nya orang ke bempu manuk nya enda mutus ati. Orang ti bempu manuk ti mati semak lubang nya, nya nunjukka iya mutus ati sereta berani.
            Nya sekeda ari pasal kuntau. Nembiak  diatu jarang bendar rindu bekuntau. Nemu nya nadai orang ngajar tauka nadai ati deka belajar bekuntau, ni ke betul? Taja pia, kitai bansa Iban patut ransing ati ngetanka main asal tu enggaika punas. Mayuh penguntung ari bekuntau tu. Kelimpah dikena merindang maya rami, tau bendar nyadi siti ari pekit lumba enggau main ba menua tu. Sama-sama mih kitai negapka main asal diri.


1.Sapa orang ti ngempu main asal ti dikumbai kuntau?

2. Nama kebuah orang ti bekuntau tu tau gagit ati lebuh ngerenekka bunga kuntau?

3. Nama ajar ti diberi guru keterubah iya lebuh belajar bekuntau?

4. Beri reti leka jaku nanam kuda.

5. Ba penemu nuan, nama kebuah main kuntau tu nyau majak punas?







BAGI B: KARANG BELALAU
Peratika Grafik di baruh tu enggau silik. Beri penerang nuan senentang enggau chara ngabiska peremisi sekula. Pemanjai karang nuan patut lebih ari 80 leka jaku

                       

BAGI C: KARANG
Tulis siti karang ari pekara di baruh tu. Pemanjai karang nuan nya patut lebih ari 200 leka jaku.

1.Nuan baru nerima surat ari pangan nuan ba sekula bukai. Iya minta nuan madahka chara-chara belajar ti manah.
Balas surat pangan nuan nya.

2.  Rayat di menua tu majak nemu pengerai amat beguna. Tulis karang pasal chara-chara idup bepengerai.

3.  Empai lama ti udah, menua nuan kena ampuh bah. Ceritaka penusah ti nyadi maya nya.

4. Tulis siti cherita belalauka sempama di baruh tu:
    “ Genggam bara api sampai nyadi arang”